เรียน ท่านอาจารย์มีชัย ที่เคารพ
ผมมีปัญหาข้อกฎหมายที่จะรบกวนท่านกรุณาให้ความเห็นหรือคำแนะนำ กล่าวคือนายบุญ (นามสมมติ) ได้รับเลือกเป็นผู้ใหญ่บ้าน หมู่ ๑ มาเป็นเวลากว่า ๒ ปีแล้ว ต่อมานายบุญได้แจ้งย้ายชื่อจากทะเบียนบ้านในหมู่ที่ ๑ ไปเข้าทะเบียนบ้านของลูกสาวที่ กทม.เพื่อค้ำประกันในการซื้อรถยนต์ โดยเมื่อดำเนินการเสร็จก็แจ้งย้ายชื่อตนเองกลับไปที่ทะเบียนบ้านในหมู่ที่ ๑ เช่นเดิม ระยะเวลาที่มีการเปลี่ยนแปลงที่อยู่ตามทะเบียนบ้านครั้งนี้เป็นเวลา ๑ เดือน แต่ข้อเท็จจริงปรากฎว่าในขณะที่ชื่อของนายบุญไปอยู่ในทะเบียนบ้านที่ กทม.นั้น ตัวนายบุญยังคงปฏิบัติงานอยู่ที่หมู่ที่ ๑ โดยมีบันทึกการปฏิบัติงานและบุคคลในหมู่บ้านเป็นพยาน ต่อมาได้มีหนังสือร้องเรียนไปที่จังหวัดให้ปลดนายบุญออกจากผู้ใหญ่บ้านโดยให้เหตุผลว่าเป็นผู้ที่ขาดคุณสมบัติตามมาตรา ๑๔ (๒) แห่ง พ.ร.บ.ลักษณะปกครองท้องที่ ๒๔๕๗ ซึ่งกำหนดไว้ ดังนี้
มาตรา ๑๔ ผู้ใหญ่บ้านต้องพ้นจากตำแหน่งด้วยเหตุใดเหตุหนึ่ง ดังต่อไปนี้ (๒) ขาดคุณสมบัติหรือมีลักษณะต้องห้ามตามมาตรา ๑๒ ...
มาตรา ๑๒ ผู้ที่จะได้รับเลือกเป็นผู้ใหญ่บ้านต้องมีคุณสมบัติและไม่มีลักษณะต้องห้าม ดังต่อไปนี้ (๓) มีภูมิลำเนาหรือถิ่นที่อยู่เป็นประจำและมีชื่อในทะเบียนบ้านในหมู่บ้านนั้นติดต่อกันมาแล้วไม่น้อยกว่าสองปีจนถึงวันเลือก
ประเด็นที่อยากเรียนสอบถามท่านอาจารย์คือ กรณีของนายบุญ จะถือว่าขาดคุณสมบัติการเป็นผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ ๑ หรือไม่ อย่างไร ซึ่งในความคิดของผมเห็นว่าไม่น่าจะขาดคุณสมบัติตามมาตรา ๑๒ (๓) เพราะมาตราดังกล่าวมีบทขยายความของการมีชื่อในทะเบียนบ้านว่า โดยกำหนดระยะเวลาการมีชื่อในทะเบียนบ้านในหมู่บ้านที่จะสมัครเป็นผู้ใหญ่บ้านติดต่อกันมาแล้วไม่น้อยกว่าสองปีจนถึงวันเลือกผู้ใหญ่บ้าน ซึ่งสถานการณ์นั้นได้ล่วงเลยไปแล้ว อีกทั้งตามข้อเท็จจริงยังมีพยานหลักฐานยืนยันได้ว่านายบุญยังคงมีถิ่นที่อยู่และปฏิบัติงานอย่างต่อเนื่องในหมู่บ้านที่ตนเป็นผู้ใหญ่บ้าน จึงไม่มีเจตนาที่่จะเปลี่ยนถิ่นที่อยู่หรือภูมิลำเนา นอกจากนี้การมีชื่อในทะเบียนบ้านใดไม่ได้หมายความว่าบุคคลจะมีภูมิลำเนาอยู่ตามทะเบียนบ้านนั้นเพราะตามมาตรา ๒๙ แห่ง พ.ร.บ.การทะเบียนราษฎร พ.ศ.๒๕๓๔ กำหนดให้เป็นข้อสันนิษฐานเท่านั้นว่าบุคคลที่มีชื่อในทะเบียนบ้านใดให้สันนิษฐานว่าผู้นั้นมีภูมิลำเนา ณ ที่นั้น
จึงเรียนมาเพื่อขอความอนุเคราะห์ท่านอาจารย์ กรุณาให้คำตอบหรือคำแนะนำด้วยครับ ขอขอบพระคุณอย่างสูง
ความหมายของมาตรา ๑๒ ก็คือ ต้องมีภูมิลำเนาหรือถิ่นที่อยู่และมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านตลอดเวลาที่เป็นผู้ใหญ่บ้าน โดยต้องมีอยู่ก่อนวันเลือกไม่น้อยกว่า ๒ ปีด้วย ไม่ได้หมายความว่าพอครบ ๒ ปี แล้วจะไปอยู่ที่ไหนก็ได้