เรื่องเดิมมีอยู่ว่า มีที่ดินพร้อมบ้านซึ่งเป็นของปู่ - ย่า ซึ่งยังไม่ได้ทำเป็นโฉนด เป็นใบสำหรับใช้ประโยชน์ ต่อมา ปู่ - ย่า เสียชีวิตไปหลายปี ญาติพี่น้อง 6 คน (ลูกของปู่ย่า) ตกลงกันว่าจะนำไปทำเป็นโฉนด โดยให้เป็นชื่อของลูกที่อาศัยอยู่บ้านเดิมของปู่ย่า (อา) ลูกคนดังกล่าว ไม่มีภรรยา ไม่มีบุตรแต่อย่างใด อาศัยอยู่กับพี่ชายอีกคน ซึ่ง สติไม่ค่อยดี เพราะตอนเด็กเป็นไข้สมองอักเสบ (ช่วยเหลือตัวเองได้ พูดสนทนาโต้ตอบได้ปกติ แต่ไม่ยอมอาบน้ำ) เมื่อ 3 ปี ที่แล้ว อาได้เสียชีวิต เหลือเพียงอาที่สติไม่ค่อยดี อาศัยอยู่บ้านดังกล่าว พี่น้องที่เหลือทุกคนจึง นำโฉนดที่ดิน ใบมรณบัตร อื่นฯ ไปฝากไว้กับพี่คนโต เงินที่เหลือจากฌาปนกิจศพ มอบให้ไว้กับพี่คนโตซึ่งอาศัยอยู่บ้านอีกหลังหนึ่ง เพื่อเอาไว้ใช้จ่ายกับอาที่สติไม่ค่อยดี และตกลงกันว่า จะไม่ดำเนินการเกี่ยวกับที่ดินดังกล่าว ตราบใดที่อาที่สติไม่ดียังมีชีวิตอยู่ อาคนนี้ไม่ได้รับเบี้ยผู้พิการ แต่ได้รับเบี้ยยังชีพคนชรา เดือนละ 500 บาท โดยลูกของป้า (พี่คนโต) ไปรับแทนเพื่อใช้เป็นค่าน้ำ ค่าไฟ ให้อา (ใช้ไฟนีออน 1 ดวง น้ำประปาหมู่บ้าน เดือนละ 30 บาท) สำหรับเรื่องอาหารญาติพี่น้องทุกคนส่งให้ เสื้อผ้าไม่ซื้อเพราะไม่ยอมใส่ชุดใหม่ ไม่ยอมอาบน้ำ ส่วนที่ดินดังกล่าวก็มีบ้าน 1 หลัง พี่น้องทุกคนใช้เป็นที่เก็บพืชพันธุ์ทางการเกษตร ลูกของป้า (พี่คนโต) ใช้พื้นที่ว่างส่วนหนึ่งปลูกไม้ดอก ญาติคนอื่นๆ ก็มาเก็บไม้ผลและใช้เป็นทางเข้าออกร่วมกัน
แต่ปัญหามันมีอยู่ว่า ลูกของป้า (พี่คนโต) จะขอแบ่งที่ดินตอนนี้เลยโดยจะขอสิทธิของอาที่สติไม่ดี เป็นของตนเองด้วย (สองใน 5 ส่วน) เพราะถือว่าแม่ของตนได้อุปการะอาคนดังกล่าว แต่มีญาติบางคนแย้งว่า ไม่ใช่เป็นการอุปการะ เงินทุกบาททุกสตางค์ก็เป็นเงินของอาเอง ต่อมาลูกของป้านำเอกสารกรรมสิทธิ์ที่ดินไปติดต่อขอรับมรดกเป็นของป้าคนเดียวแต่สำนักงานที่ดินให้นำญาติทุกคนไปยืนยันเรื่องจึงเงียบไป ขณะนี้ลูกของป้ากำลังไปปรึกษาทนาย 2 เรื่องคือจะขอเป็นผู้จัดการมรดก และฟ้องครอบครองปรปักษ์ ญาติที่เหลือเหนื่อยกับการต้องคอยสอดส่องว่าลูกของป้าจะทำอะไรอีกต่อไป จะว่าอะไรไปมากก็สงสารป้า ซึ่งอายุมากแล้ว จึงขอเรียนถามเป็นข้อๆ ดังนี้
1. หากลูกของป้า ฟ้องครอบครองปรปักษ์ จะแก้ไขอย่างไร จะแก้ไขตอนไหน หรือว่า รอให้ศาลมีหนังสือเรียกตัวไปสอบ
2. ป้าซึ่งเป็นพี่คนโตสามารถใช้สิทธิของอาที่อ้างว่าตนเป็นผู้อุปการะได้หรือไม่ อย่างไร (ขอแบ่งที่ดิน 2 ใน 5 ส่วน)
3. ถ้าป้าได้เป็นผู้จัดการมรดก แล้วแบ่งทรัพย์สินไม่เป็นธรรมเราจะต้องแย้งตอนไหน
ที่เล่ามาดูวกวนเป็นเพราะต้องการให้ข้อมูลมันละเอียดค่ะ รบกวนอาจารย์ช่วยแนะนำทางออกเพิ่มเติมด้วยค่ะ
1. ก็ต้องไปสู้คดีเพื่อชี้ให้ศาลเห็นว่าเขาไม่ได้ครอบครอง
2. อ้างไม่ได้ตราบใดที่อาที่เสียสติยังมีชีวิตอยู่
3. แย้งตอนแบ่งนั่นแหละ และต้องแย้งทันทีอย่าปล่อยปละละเลยเป็นอันขาด
ทางที่ดีควรแบ่งมรดกกันเสียให้เสร็จสิ้น หากยังสงสารอาคนที่เสียสติ ก็จดทะเบียนสิทธิอาศัยให้เขาไว้จนกว่าเขาจะสิ้นชีวิต
