เรียน ท่านอาจารย์มีชัยขอความกรุณาอาจารย์ช่วยอธิบายแนวทางข้อกฎหมายเกี่ยวกับมรดกดังนี้ครับ คุณยายได้ทำพินัยกรรม แต่งตั้งให้ลูกคนหนึ่งเป็นผู้จัดการมรดก และในพินัยกรรมระบุให้ผู้จัดการมรดกแบ่งที่ดินแปลงหนึ่งซึ่งเป็นสมบัติส่วนตนไม่ใช่สินสมรสแก่ลูกคนละเท่าๆ กัน คุณยายเป็นอัมพาตเดินไม่ได้ ลูกคนที่ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นผู้จัดการมรดกเป็นผู้พาไปทำพินัยกรรมฝ่ายเมืองที่อำเภอ โดยไม่ทราบว่ามีการบังคับไปหรือไม่ เพราะมีพยานเห็นว่าคุณยายร้องไห้อยู่บนอำเภอเมื่อคุณยายเสียชีวิตไป โดยสามีที่จดทะเบียนต่อกันยังมีชีวิตอยู่ ลูกคนอื่นๆ ไม่ทราบถึงการจัดทำพินัยกรรมดังกล่าว ผู้จัดการมรดกไปดำเนินการเปิดอ่านพินัยกรรมเองโดยไม่ได้เปิดต่อหน้าลูกหลานคนอื่นเลย และไม่รู้ด้วยว่าได้ทำการเปิดอ่านเมื่อไร เมื่อคุณตาเสียชีวิตลงหลังจากคุณยายเสียไป 10 กว่าปี ผู้จัดการมรดกได้จัดทำเอกสาร ระบุว่าแบ่งบ้านที่ตั้งอยู่บนที่ดิน ผืนที่ระบุให้แบ่งแยกในพินัยกรรมให้แก่ลูก คนละหลังโดยเลือกบ้านหลังที่อยู่ในทำเลดีที่สุดเป็นของตน ซึ่งเข้าใจว่าบ้านที่อยู่บนที่ดินจะเป็นสินสมรส ซึ่งคุณตาได้เขียนพินัยกรรมยกบ้านและที่ดินให้กับลูกทุกคน แต่ไม่ตรงกับที่ผู้จัดการมรดกแบ่งให้ อยากถามดังนี้ว่า1.ถ้าผู้จัดการมรดก บังคับให้คุณยายเขียนพินัยกรรม เพื่อแต่งตั้งตนเองเป็นผู้จัดการมรดกและเป็นผู้รับมรดกด้วย พินัยกรรมดังกล่าวมีผลตามกฎหมายหรือไม่ครับ2.ผู้จัดการมรดกสามารถแบ่งสินสมรสที่เป็นบ้านให้บุตรคนอื่นได้หรือไม่ เมื่อขัดแย้งกับพินัยกรรมที่คุณตาได้เขียนไว้ 3.การเปิดพินัยกรรมเพียงคนเดียวโดยลูกคนอื่นไม่ได้รับรู้เลยทำได้หรือไม่4.ถ้าจะแย้งเรื่องแบ่งมรดกไม่เป็นธรรมทำได้หรือไม่อายุความขาดแล้วหรือยังครับ เพราะผู้จัดการมรดกเพิ่งมาแจ้งให้ทราบหลังจากคุณยายเสียไปแล้วสิบปี และคุณตาเพิ่งเสียไปเมื่อ 4 เดือนก่อนนี้ครับ
5.ลูกคนอื่นจะทำอย่างไรเมื่อไม่พอใจต่อการแบ่งทรัพย์สินดังกล่าว ขอรบกวนอาจารย์เพียงเท่านี้ครับ กราบขอบพระคุณอย่างสูงครับ สมชาย
1. ถ้าเป็นพินัยกรรมฝ่ายเมืองจริง การบังคับก็เกิดขึ้นไม่ได้ เพราะต้องทำต่อหน้านายอำเภอ ใครจะบังคับได้ ส่วนการรับมรดกของผู้จัดการมรดกนั้นเป็นไปได้ ไม่มีอะไรผิด
2. ทำไม่ได้
3. ทำได้
4. ส่วนของยาย คงทำอะไรไม่ได้แล้ว แต่ส่วนของตา ยังทำได้อยู่
5. ฟ้องศาล