กรณีแพทย์...จะออกกฎหมายยกเว้นความผิดทางอาญาให้กับตนเองได้หรือไม่ อย่างไร?
เรียนอาจารย์มีชัยที่เคารพ
ท่านเห็นด้วยหรือไม่กับกรณีแพทย์...จะออกกฎหมายยกเว้นความผิดทางอาญาให้กับตนเองหรือไม่ อย่างไรมีโอกาสได้อ่านร่างกฎหมายฉบับหนึ่งที่องค์กรวิชาชีพหนึ่งกำลังจะผลักดันให้เกิดเป็นกฎหมายให้ได้ ... เนื่องจากมีแพทย์ถูกตัดสินให้จำคุก 3 ปี ไม่รอลงอาญา .....แพทย์ผู้เชี่ยวชาญในโรงพยาบาลอำเภอมีน้อยมาก เพียงแค่ให้มีแพทย์ทั่วไปก็ไม่พอเพียง...ปริมาณของการมาใช้บริการที่เกินกำลังอย่างยิ่ง แพทย์...ต้องหวาดผวาว่าจะถูกฟ้องร้องทางอาญาได้ตลอดเวลา...มีการประชุมสัมมนาระหว่างแพทย์บางส่วน ในวันที่ 19 ธันวาคม 2550 ณ โรงพยาบาลราชวิถี ได้สรุปประเด็น จนกลายมาเป็นร่าง พรบ.นี้ โดยมีเนื้อหาสำคัญที่จะกระทบสิทธิของประชาชนผู้รับบริการดังนี้ คือ- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -(ร่าง) พระราชบัญญัติความรับผิดและวิธีพิจารณาความสำหรับผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพเหตุผลเนื่องด้วยการประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพเป็นการกระทำต่อชีวิตและร่างกายมนุษย์ซึ่งมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดภาวะอันไม่พึงประสงค์โดยไม่คาดคิดขึ้นได้เสมอ แม้ผู้ประกอบวิชาชีพจะได้ใช้ความระมัดระวังตามวิสัยและพฤติการณ์อย่างสูงแล้วก็ตาม การที่จะพิจารณาว่าผู้ประกอบวิชาชีพจะมีความผิดและต้องรับโทษทางอาญาหรือไม่จำเป็นต้องใช้ความรู้ทางวิชาการเฉพาะสาขาที่มีความสลับซับซ้อนมาก ซึ่งมีความก้าวหน้าและมีการเปลี่ยนแปลวอยู่ตลอดเวลา...มาตรา 5 ในพระราชบัญญัตินี้(1) ........(2) ผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพ หมายความว่า การประกอบอาชีพที่มีลักษณะตามคำนิยามว่าด้วยวิชาชีพด้านสุขภาพ ตามมาตรฐานวิชาชีพ ประกอบด้วยวิชาชีพด้านการแพทย์ การพยาบาล ทันตกรรม เภสัชกรรม เทคนิคการแพทย์ กายภาพบำบัด หรือวิชาชีพด้านสุขภาพอื่นๆ......(9) ผลกระทบ หมายความว่า ผลอันไม่พึงประสงค์อันเนื่องจากการประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพ ของผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพ หรือสถานพยาบาลตามพระราชบัญญัตินี้ความรับผิดจากการประกอบวิชาชีพมาตรา 6 บทบัญญัติในอนุมาตราต่อไปนี้มิให้ถือว่าเป็นผลกระทบ...(3) ผลเกิกจากเหตุแทรกแซงอื่น หรือมิใช่เป็นผลโดยตรงอันเนื่องมาจากการประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพ รวมถึงเหตุสุดวิสัย(4) ผลซึ่งเกิดจากการที่ผู้ที่ได้รับผลกระทบปฏิเสธหรือไม่ปฏิบัติตามคำแนะนำของผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพหรือสถานพยาบาลภายในมาตรฐานวิชาชีพมาตรา 8 ผลกระทบที่คาดหมายได้ว่าสามารถเกิดขึ้นได้จากการมิได้ปฏิบัติตามมาตรฐานวิชาชีพ ให้ภาระการพิสูจน์ว่าเป็นผลที่เกิดจากการกระทำโดยประมาทตกแก่โจทก์โดยคนึงถึงวิสัยและพฤติการณ์ตามพระราชบัญญัตินี้...วิธีพิจารณาความสำหรับการประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพ...มาตรา 12 เมื่อได้มีการแจ้งความร้องทุกข์หรือกล่าวโทษผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพก่อนที่พนักงานสอบสวนจะดำเนินการต่อไป ให้ขอความเห็นทางวิชาการไปยังสภาวิชาชีพด้านสุขภาพเพื่อนำไปประกอบการพิจารณา13 เมื่อพนักงานอัยการได้รับสำนวนการสอบสวนจากพนักงานสอบสวนแล้วก่อนการดำเนินการพิจารณาเพื่อสั่งฟ้องคดี อันเกี่ยวเนื่องมาจากผลแห่งการประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพโดยผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพ ให้พิจารณาความเห็นทางวิชาการจากสภาวิชาชีพด้านสุขภาพมาตรา 14 ในกรณีที่ผู้ได้รับผลกระทบอันไม่พึงประสงค์ ทายาท ผู้ปกครอง ผู้พิทักษ์ หรือผู้อนุบาลของผู้ที่ได้รับผลกระทบแล้วแต่กรณี ฟ้องต่อศาลโดยตรง ให้ศาลดำเนินการไกล่เกลี่ยคู่กรณีที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย โดยมีผู้แทนจากสภาพวิชาชีพด้านสุขภาพ และที่ปรึกษาด้านกฎหมายหรือทนายความของผู้ถูกกล่าวหาอยู่ด้วยทุกครั้ง...บทกำหนดโทษมาตรา 17 ในการประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพ ผู้ประกอบวิชาชีพไม่ต้องรับผิดตามกำหนดโทษที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 291 มาตรา 300 และมาตรา 390 โดยให้รับผิดตามบทกำหนดโทษต่อไปนี้แทนมาตรา 18 ผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพที่ได้กระทำการประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพโดยประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง เป็นเหตุให้ผู้ได้ผลกระทบถึงแก่ความตาย ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสิบปี และปรับไม่เกินสองหมื่นบาทมาตรา 19 ผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพที่ได้กระทการประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพโดยประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง เป็นเหตุให้ผู้ได้รับผลกระทบได้รับอันตรายสาหัส ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสามปี และปรับไม่เกินหกพันบาท หรือทั้งจำทั้งปรับมาตรา 20 ผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพที่ได้กระทำการประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพโดยประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง เป็นเหตุให้ผู้ได้รับผลกระทบได้รับอันตรายแก่กายหรือจิต ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งเดือนหรือปรับไม่เกินหนึ่งพันบาท หรือทั้งจำทั้งปรับมาตรา 21 ความรับผิดตามมาตรา 18 มาตรา 19 และมาตรา 20 เป็นความผิดที่ยอมความได้จะเห็นว่ากฎหมายลักษณะนี้ มีหลายประเด็นน่าสนใจ ตามที่ได้นำเสนอบางมาตราดังกล่าวข้างต้น โดยเฉพาะบทกำหนดโทษที่จะยกเว้นโทษทางอาญาตามประมวลกฎหมายอาญาบางมาตรา ท่านคิดว่า 1. กฎหมายลักษณะนี้สภาผู้แทนราษฎร และวุฒิสภาจะผ่านให้หรือไม่ อย่างไร และ 2. ขอให้ท่านช่วยวิเคราะห์ด้วยว่ากฎหมายนี้มีประโยชน์แก่ประชาชนผู้รับบริการหรือไม่ อย่างไร ขอบคุณครับ...
เรียน คุณบุญญิตา
1. เดาไม่ถูกหรอกครับว่าสภาจะผ่านหรือไม่ เพราะการที่สภาจะผ่านกฎหมายที่มีข้อโต้แย้งกันในสังคมหรือไม่อย่างไร ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง
2. เห็นเพียงไม่กี่มาตรา คงวิเคราะห์ไม่ได้หรอก แต่ปัญหาที่จะต้องหาทางออกให้ได้ก็คือ ทำอย่างไร ในการรักษาของแพทย์จะมีความระมัดระวังยิ่งขึ้นตามควรแก่วิชาชีพ และประชาชนผู้รับบริการจะได้รับการคุ้มครองที่เหมาะสมอย่างไร การใช้ประมวลกฎหมายที่มุ่งหมายถึงการทำร้ายหรือทำให้คนตายทั่วไปมาใช้กับผลอันเกิดจากการกระทำของแพทย์ ก็อาจจะรุนแรงเกินไป เพราะพื้นฐานแห่งการกระทำและวัตถุประสงค์แห่งการกระทำเป็นคนละอย่าง กล่าวคือ ในกรณีตามประมวลกฎหมายอาญานั้นพื้นฐานคือการเจตนาหรือประมาทเลินเล่อจะทำอันตรายแก่คนอื่น ส่วนกรณีของแพทย์เป็นเรื่องของความตั้งใจที่จะรักษาคนไข้หรือรักษาชีวิตของคนไข้ แต่ด้วยความพลาดพลั้ง หรือประมาทเลินเล่อ ทำให้เกิดอันตรายขึ้น หากมีทางที่จะกำหนดความผิดเสียต่างหาก ก็อาจจะดีขึ้น ซึ่งก็แปลว่าคนไข้ก็จะได้รับการคุ้มครองได้ โดยแพทย์ไม่ต้องถูกข้อหาเป็นอาชญากร
