กราบเรียนท่าอาจารย์มีชัยที่เคารพ

ดิฉันเป็นนิติกร ของหน่วยงานราชการแห่งหนึ่งที่มีอำนาจหน้าที่ในการออกใบอนุญาตประกอบกิจการให้กับเอกชนผู้ขออนุญาต โดยในการพิจารณาคุณสมบัติของผู้ขออนุญาต มีกฎหมายกำหนดเกี่ยวกับการพิจารณาสัดส่วนหุ้นของผู้ขออนุญาตโดยกำหนดไว้ชัดเจนว่า

"ผู้ขออนุญาตจะต้องไม่มีหุ้นชนิดออกให้ผู้ถือ และหุ้นไม่น้อยกว่าร้อยละ ๕๑ ของหุ้นทั้งหมดต้องเป็นของบุคคลประเภทต่อไปนี้แต่ละประเภทโดยลำพัง หรือหลายประเภทรวมกัน                                           (ก) บุคคลธรรมดาซึ่งมีสัญชาติไทย                                       (ข) กระทรวง ทบวง กรมใน รัฐบาล                                      

(ค) บริษัทจำกัดหรือบริษัทมหาชนจำกัด ซึ่งกระทรวง ทบวง กรมในรัฐบาล ถือหุ้นอยู่ไม่น้อยกว่าร้อยละ ๕๑ ของหุ้นทั้งหมด

(ง) บริษัทจำกัดหรือบริษัทมหาชนจำกัด ซึ่งบุคคลธรรมดาถือหุ้นอยู่ไม่น้อยกว่าร้อยละ ๕๑ ของหุ้นทั้งหมด"

ข้อเท็จจริงคือ บริษัทที่ได้รับอนุญาตประกอบกิจการรายหนึ่งมีโครงสร้างการถือหุ้นดังนี้

 - มีบุคคลธรรมดาสัญชาติไทย ถือ 1%

- มีนิติบุคคลไทย (บ.BB) ถือ 50%

           - บ.BB นี้มี บุคคลธรรมดาสัญชาติไทย ถือ 51%

           - มี บ. xx ถือ 49 % (เป็น บ. ต่างด้าวจากการขายหุ้นล็อตใหญ่)

- มี บ.AA ต่างด้าว ถือ 49%

ถ้าดูตามกฎเกณฑ์ในการพิจารณาคุณสมบัติเกี่ยวกับสัดส่วนผู้ถือหุ้นข้างต้น ก็จะพบว่าผู้ได้รับอนุญาตรายนี้ มีผู้ถือหุ้นไทย 51% ต่างด้าว 49% และในส่วนของผู้ถือหุ้นไทยซึ่งมีบริษัทจำกัดมาถือ ยังมีบุคคลธรรมดาสัญชาติไทย ถือ 51% ซึ่งถือว่าคุณสมบัติถูกต้องตามกฎเกณฑ์ดังกล่าว จึงได้ออกใบอนุญาตให้ไป

แต่เรื่องไม่จบแค่นี้ค่ะ เพราะประเด็นเรื่องการนับสัดส่วนการถือหุ้นของคนต่างด้าว ยังเป็นที่คลางแคลงใจของสังคม เพราะเค้ามองว่า การนับผู้ถือหุ้นต่างด้าวต้องนับ ดังนี้

1.  บ.AA ต่างด้าว = 49%

2. บ. xx ถือ 49 % ใน บ.BB = ถือ 24.5% ใน บ.ผู้ได้รับใบอนุญาต

ดังนั้น เท่ากับ บ. ผู้ได้รับใบอนุญาตประกอบการรายนี้ มีหุ้นต่างด้าวอยู่ถึง 49+24.5 = 73.5%

จึงมีคุณสมบัติไม่ถูกต้องต้องเพิกถอนใบอนุญาต

ปัญหาที่อยากเรียนถามท่านอาจารย์ก็คือ ในกรณีที่มีกฎหมายกำหนดคุณสมบัติเรื่องหุ้นเอาไว้ในลักษณะนี้ หรือในลักษณะที่ว่าจะต้องไม่มีหุ้นของคนต่างด้าวเกินกว่าร้อยละ 49 นั้น ในการนับสัดส่วนการถือหุ้นจะต้องนับแบบใด

จะนับตรง ๆ ต่ามที่กฎหมายเขียนไว้ (เพราะถือว่ากฎหมายกำหนดไว้ชัดเจนแล้ว) หรือต้องลงไปนับทุกชั้นแล้วนำมารวมกันเป็นสัดส่วนหุ้นต่างด้าวทั้งหมด

เรื่องนี้เป็นปัญหาหนักใจของหน่วยงานมากค่ะ จึงขอรบกวนท่านอาจารย์ให้ความกระจ่างด้วยค่ะ

ขอบพระคุณอย่างสูงค่ะ

สรัลนุช

เรียน คุณสรัลนุช

   ถ้าความใน (ง) ที่ลอกมานั้น ถ้าจะตกหล่นอะไรงบางอย่าง เพราะไม่ได้ระบุสัญชาติของคนธรรมดา  ถ้าความดังกล่าวมีข้อความระบุว่า "บุคคลธรรมดาที่มีสัญชาติไทย"   การตีความก็ต้องตีความไปตามที่เขียนไว้