เรียนท่านอาจารย์มีชัย

ดิฉันมีความเดือดร้อนในเรื่องของที่ดินที่ดิฉันครอบครองอยู่ค่ะ เนื่องจากที่ดินข้างเคียงได้เดินผ่านที่ดินของดิฉันมาเป็นเวลานานนับ 10 ปี และต่อมาจะมาขอให้ดิฉันไปจดภาระจำยอมให้เค้าสามารถเดินผ่านได้ตลอดไป แต่ดิฉันได้มีข้อสงสัยบ้างประการเกี่ยวกับการขอจดภาระจำยอมนี้ เนื่องจากที่ดินที่ติดกับดิฉันนั้น ไม่มีเจ้าของเป็นที่ดินของหลวง แต่คนที่จะมาขอภาระจำยอมดังกล่าวเป็นเพียงผู้ที่มาอาศัยสร้างบ้านอยู่เองเท่านั้น ดังนี้เค้าสามารถมาขอจดภาระจำยอมได้หรือค่ะ แล้วถ้าจดภาระจำยอมไม่ได้ เค้ามีทางอื่นที่จะขอเดินผ่านในที่ดินแปลงของดิฉันได้หรือไม่ค่ะ และอีกประการ ถ้าดิฉันต้องการทำกำแพงปิดกั้นไประหว่างที่ดินของดิฉันและที่ดินของหลวงนั้น จะสามารถทำได้หรือไม่ค่ะ เนื่องจากดิฉันคิดว่าที่ดินในส่วนของดิฉัน ดิฉันย่อมมีสิทธิในการที่จะทำกำแพงหรือสิ่งปลูกสร้างใดๆก็ได้ค่ะ แต่ไม่ทราบว่าจะมีผลใดๆทางกฎหมายหรือไม่

ขอบคุณท่านอาจารย์มากค่ะ

เรียน คุณมาลินี

     การที่คุณปล่อยให้คนที่อยู่ข้างในใช้ทางนั้นเดินมากว่าสิบปี ถ้าไม่ได้แสดงอาการหวงห้ามหรือสงวนสิทธิ์ไว้ ทางนั้นก็อาจกลายเป็นทางภาระจำยอมโดยปรปักษ์ไปแล้ว ไม่จำเป็นต้องจดทะเบียนอะไรอีก  แต่ถ้าคุณได้สงวนหรือแสดงการหวงห้ามไว้ เพียงแต่อนุญาตให้เขาใช้เป็นทางเดินทางนั้นก็ยังไม่เป็นทางภาระจำยอมโดยอายุความ คุณก็ไม่มีหน้าที่ที่จะต้องไปจดทะเบียนเป็นทางภาระจำยอมให้ใคร   ส่วนการที่จะไปล้อมรั้วเพื่อให้ใครใช้ทางเดินได้หรือไม่นั้น ก็ขึ้นอยู่กับว่าทางนั้นเป็นทางภาระจำยอมโดยอายุความแล้วหรือไม่  ถ้ายังไม่เป็นคุณก็มีสิ่ทธิล้อมรั้วได้ แต่ถ้าเป็นไปแล้ว คุณก็ไม่มีสิทธิล้อมรั้ว