เรียนอาจารย์

     ดิฉันมีเรื่องขอคำแนะนำจากอาจารย์  เรื่องมีอยู่ว่า ที่ดินที่ดิฉันครอบครองทั้งแต่แม่ดิฉันอายุ 18 ปี นะปัจจุบันแม่ของดิฉันอายุ  68  ปี  ระยะเวลาการครอบครองปรปักษ์เป็นเวลา  50 ปีนะปัจจุบัน โดยที่ดินผืนนี้แม่ดิฉันได้มาโดยย่ายกให้ด้วยปากเปล่า เพราะตอนนี้ที่ดินผืนนี้ก็ยังไม่มีโฉนด หรือเอกสิทธิ์ใด ๆ  แต่ครอบครัวของดิฉันได้ปลูกต้นไม้ ได้ขุดบ่อเพื่อให้คนในหมู่บ้านได้ใช้ เพราะเมื่อก่อนในหมู่บ้านไม่มีน้ำประปา  ต่อมาเมื่อพ่อของดิฉันได้เสียชีวิตลงเมื่อประมาณ 3 ปีที่ผ่านมา ที่ดินข้างเคียงของดิฉันได้เอาต้นไม้มาปลูกในที่ดินที่ดิฉันครอบครองอยู่ โดยเขาผู้นี้มีศักดิ์เป็นอาของแม่ของดิฉัน เขาเอาต้นไม้มาปลูกโดยไม่บอกครองครัวของดิฉัน พอดิฉันทราบเรื่องดิฉันไปบอกให้ผู้ใหญ่บ้านไปบอกให้เขาถอนต้นไม้ออกจากที่ดินที่ดิฉันครอบครองปรปักษ์ แต่เขาบอกกับผู้ใหญ่ว่าที่ไม่มีโฉนดใครจะมาครอบครองก็ได้ ฉันไม่ถอน แต่ที่ดินผืนนี้ดิฉันได้ล้อมรั้วเป็นสัดส่วนแล้ว แต่ดิฉันยังเปิดเป็นทางเดินให้เขาเดินอยู่ ถ้าดิฉันปิดทางเขาก็มีทางออกอีกทางออกได้อยู่

    คำถาม

1.  ดิฉันอยากทราบว่าดิฉันและครอบครัวมีสิทธิ์ครอบครองในที่ดินผืนนี้หรือไม่

2.  ดิฉันสามารถออกโฉนดได้หรือไม่

3.  และเขาจะมีสิทธิ์คัดค้านไม่ให้ดิฉันออกโฉนดหรือไม่

4.  ดิฉันสามารถปิดทางเดินตรงนี้หรือไม่

5.  และดิฉันต้องทำอย่างไรค่ะ

เรียน คุณอมรพรรณ

        การครอบครองปรปักษ์จะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อครอบครองที่ของคนอื่น  ถ้าเป็นที่ของเราเองการครอบครองปรปักษ์ก็เกิดขึ้นไม่ได้ เพราะไม่รู้จะไปเป็นปรปักษ์กับใคร

       1. เมื่อเป็นที่ของคุณ ๆ ก็ย่อมมีสิทธิครอบครองได้ แม้จะยังไม่มีโฉนดก็ตาม

       2. ถ้ามีหลักฐานก็สามารถนำไปออกโฉนดได้

       3. คนอื่นไม่มีสิทธิ เว้นแต่เขาอ้างว่าเป็นที่ดินของเขา หรือเพราะเขาเห็นว่าเป็นที่ดินสาธารณะ

       4. ถ้าคุณครอบครองอยู่ คุณก็มีสิทธิปิดทางเดินได้ เว้นแต่ทางเดินนั้นจะกลายเป็นทางภารจำยอมเพราะ

       5. หาหลักฐานเพื่อนำไปขอออกหนังสือสำคัญ