ขออนุญาตเรียนถาม ท่านอาจารย์ ดังนี้

๑. คณะรัฐมนตรี จะมีมติ เรื่องใดเรื่องหนึ่ง ซึ่งไม่ขัดต่อกฎหมาย เช่น การมีมติเกี่ยวกับมาตรการช่วยเหลือผู้ประกอบอาชีพก่อสร้าง และกำหนดให้ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ถือปฏิบัติ ได้ หรือไม่

๒. การมีมติให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต้องปฏิบัติ ตาม ๑. จะถือเป็นการสั่งการให้ต้องปฏิบัติ อันขัดกับหลักการกำกับดูแล ซึ่งเป็นหลักย่อยหลักหนึ่งในหลักเรื่องการกระจายอำนาจ หรือไม่ ทัั้งนี้เพราะโดยหลักแล้ว ราชการส่วนกลางกับส่วนภูมิภาค มีหน้าที่กำกับดูแลให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ปฏิบัติให้เป็นไปตามกฎหมาย ได้เท่านั้น จะสั่งการให้ปฏิบัติ เหมือนกรณีการใช้อำนาจบังคับบัญชา ส่วนราชการ ในสังกัด ตามหลักการแบ่งอำนาจ มิได้ อีกทั้ง มติคณะรัฐมนตรี ก็ไม่ถือเป็นกฎหมาย ซึ่งอยู่ในขอบข่ายของการกำกับดูแล ให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต้องปฏิบัติให้เป็นไปตามกฎหมาย

๓. การที่โครงสร้างทางกฎหมาย เช่น ตามกฎหมายจัดตั้งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นนั้น หรือหลักกฎหมายทั่วไปว่าด้วยการจัดระเบียบราชการบริหาร กำหนดให้ รมว.มหาดไทย เป็นผู้กำกับดูแล องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) จะมีผลเป็นการจำกัดอำนาจของนายกรัฐมนตรี ในฐานะหัวหน้ารัฐบาล หรือคณะรัฐมนตรี ในฐานะองค์กรสูงสุดของฝ่ายบริหาร ในการสั่งการหรือกำกับดูแล อปท. โดยต้องสั่งการหรือกำกับดูแล ผ่าน รมว.มหาดไทย ได้ เท่านั้น ใช่หรือไม่ มีกรณีอื่นที่สั่งการหรือกำกับดูแลโดยตรงเลย ได้หรือไม่

๔. ความมีผลของมติคณะรัฐมนตรี ในการใช้ยันต่อหน่วยงานของรัฐ จะมีผลนับแต่วันที่หน่วยงานรัฐนั้น ทราบมติ ครม.ตามความเป็นจริงหรือตามข้อเท็จจริง หรือจะถือวันที่มีหนังสือเวียนจากหน่วยงานต้นสังกัดหรือที่กำกับดูแล แจ้งให้ทราบเป็นหนังสือ เช่น ผู้ประกอบการที่ได้รับประโยชน์จากมติ ครม. ปริ้นท์มติ ครม. มาอ้างสิทธิต่อหน่วยงานของรัฐ แต่หน่วยงานของรัฐนั้น ยังไม่ได้รับแจ้งมติ ครม.อย่างเป็นทางการ

๕. อำนาจของนายกรัฐมนตรีในฐานะหัวหน้ารัฐบาล ตาม ม.11 (1) แห่ง พรบ.ระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534 ที่ว่า มีอำนาจกำกับโดยทั่วไปซึ่งการบริหารราชการแผ่นดิน ...กรณีจำเป็นจะยับยั้งการปฏิบัติราชการใดๆ ที่ขัดต่อนโยบายหรือมติคณะรัฐมนตรีก็ได้ นายกรัฐมนตรีจะใช้อำนาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายดังกล่าว ในการสั่งการให้ อปท. ปฏิบัติตาม "กฎหมาย" หรือ "มติ ครม." ได้ หรือไม่ และถ้าพบว่า อปท.ใด ไม่ปฏิบัติตาม "มติ ครม." จะใช้อำนาจยับยั้งการปฏิบัติราชการของ อปท.ได้หรือไม่ การใช้อำนาจดังกล่าว จะทำได้ด้วยตนเอง หรือต้องผ่านหน่วยงานกำกับดูแลที่กฎหมายกำหนด (รมว.มหาดไทย/ปลัด มท./อธิบดีกรมส่งเสริมฯ/ผู้ว่าฯ/นายอำเภอ)

ด้วยความนับถืออย่างยิ่ง และขอขอบพระคุณเป็นอย่างสูง

เท่าที่จำได้ หน้าที่ของท้องถิ่นอย่างหนึ่งคือต้องปฏิบัติตามกฎหมายระเบียบและมติคณะรัฐมนตรี  การไม่ปฏิบัติตามถ้าก่อให้เกิดความเสียหายแก่ท้องถิ่น เป็นความผิดในตัว ผู้ัมีอำนาจกำกับ เช่นนายอำเภอหรือผู้ว่า อาจดำเนินนการอย่างหนึ่งอย่างใดทางปกครอง เช่น ยุบสภา หรือสั่งให้พ้นจากตำแหน่งได้  ขณะนี้ผู้ตอบอยู่่ต่างประเทศไม่สะดวกในการตรวจสอบกฎหมาย จึงลองควรศึกษากฎหมายท้องถิ่นแต่ละระดับประกอบกับกฎหมายระเบียบบริหารราชการแผ่นดินให้ละเอียด