คุณพ่อเพิ่งเสียไปได้หนึ่งสัปดาห์ครับ ตอนนี้ที่บ้านเหลือแค่แม่กับน้องชายผม รวมผมด้วยก็เป็น 3 คน
ทรัพย์สินที่ทราบคือบ้านที่อาศัยอยู่ ก็ทราบเบื้องต้นว่า คุณพ่อผ่อนหมดแล้ว
ได้คุยกับคุณแม่และน้องชายหลังงานศพแล้ว ก็ตกลงว่าให้เอาชื่อผมเป็นเจ้าของและเจ้าบ้าน จึงมีคำถามครับ
1. ส่วนการโอนชื่อเจ้าของบ้าน ผมสามารถทำได้เลยหรือไม่ครับ ต้องไปทำเรื่องที่ไหน อย่างไรครับ ตอนนี้เอกสารของคุณพ่อมีแค่ใบมรณะบัตร ส่วนทะเบียนบ้านปัจจุบัน ชื่อคุณพ่อได้ถูกแจ้งตายแล้ว

ทีนี้ กลับมาลองค้นเอกสารเกี่ยวกับบ้านดู ปรากฎว่า พบแต่ใบประกันอัคคีภัย แต่ไม่พบโฉนด คุณแม่ก็บอกว่า คุณพ่ออาจเอาโฉนดไปจำนองเพื่อเอาเงินไปให้คุณอายืม ซึ่งผมยังไม่ได้คุยกับคุณอาโดยตรง เพราะตอนงานศพนั้นยังไม่มีใครทำใจรับกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นได้จึงยังไม่ได้คุยกัน หากมีเวลาคงได้คุยภายหลัง เลยอยากทราบข้อมูลเบื้องต้นครับว่า
2.1 หากโฉนดถูกนำไปจำนองจริงๆ และเกิดเหตุการณ์สุดวิสัยจริงๆ ความเสียหายที่เกิดขึ้นกับครอบครัวผม จะมีประมาณไหนครับ เช่น รวมเงินต้นและดอกเบี้ยแล้วไม่เกินมูลค่าบ้านซึ่งเป็นมรดก
2.2 หากช่วงแรก คุณอายังมีการชำระหนี้ตามปกติ และผมโอนบ้านเป็นชื่อผมแล้ว ต่อมาภายหลัง เกิดเหตุสุดวิสัยขึ้น ความเสียหาย (เงินต้นบวกดอกเบี้ย) จะสามารถเพิ่มขึ้นสูงกว่ามูลค่าบ้านได้ไหมครับ

หนี้บัตรเครดิต/ธนาคารต่างๆ ซึ่งคุยกับคุณแม่และน้องชายแล้ว ตกลงว่า ผมจะเป็นผู้รับผิดชอบเอง
3. พอมีวิธีตรวจสอบทรัพย์สินและหนี้สินอื่นๆในระบบ ของคุณพ่อไหมครับ (อย่างเช่น หากโฉนดบ้านถูกนำไปจำนองกู้เงิน) หรือต้องรอเอกสารจากธนาคารหรือศาลอย่างเดียวครับ ตอนนี้รู้แค่ตามใบแจ้งหนี้ที่ได้รับจากไปรษณีย์เพียงอย่างเดียวครับ กลัวว่า พอผ่านไปนานๆ จะมีดอกเบี้ยที่ต้องจ่ายเพิ่มขึ้นมาก

มีโบรกเกอร์หลักทรัพย์มาพบในงานศพคุณพ่อ บอกว่าบัญชีหุ้นของคุณอา ซึ่งมีบัญชีคุณพ่อเป็นผู้รับเงิน ถูกระงับ จำเป็นต้องมีหมายศาลเพื่อแสดงความเป็นทายาทก่อนที่จะดำเนินธุรกรรมต่อไปได้ (ตอนเจ้าหน้าที่มาเข้าคุย ผมกับคุณอาก็นั่งรับฟังอยู่พร้อมกันครับ ซึ่งตัวหุ้น คิดว่าคุยกับคุณอาได้ ไม่มีปัญหา)
4.1 ผมต้องดำเนินการขอหมายศาลที่ไหน อย่างไรครับ
4.2 ถ้าตัวผมได้รับหมายศาลแล้ว สิทธิและหน้าที่ของผม รวมถึงน้องชายผม จะเปลี่ยนแปลงไปอย่างไรครับ

เรื่องเจ้าหนี้/ลูกหนี้นอกระบบ
5.1 ทราบเพิ่มเติมว่า คุณพ่อให้เพื่อนยืมเงินก่อนเสียชีวิตไป โดยไม่มีสัญญา ส่วนนี้ทางผมโอกาสสามารถทวงถามคืนได้หรือไม่ครับ
5.2 สอบถามจากเพื่อนๆคุณพ่อแล้วเพิ่มเติมแล้ว ได้ยินแต่คุณพ่อเคยให้เพื่อนๆยืมเงิน แต่ไม่เคยยืมเงินใคร ทีนี้ หากมีคนมาบอกว่า คุณพ่อติดหนี้อยู่มีทางตรวจสอบหรือถูกฟ้องศาลหรือไม่ครับ

ช่วงนี้ยังมึนๆกันอยู่ เลยนึกประเด็นที่อาจมีปัญหาออกเพียงเท่านี้ครับ อาจจะต้องขอรบกวนอาจารย์อีกในอนาคต

ขอบพระคุณครับ

1. คุณไม่มีอำนาจโอนมาเป็นชื่อของคุณ จนกว่าคุณจะไปร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกต่อศาล เมื่อศาลตั้งให้คุณเป็นผู้จัดการมรดกแล้วคุณจะโอนให้ทายาทอย่างไรก็มีอำนาจทำได้

2.1 ทายาทย่อมรับไปทั้งทรัพย์สินและหนี้สิน แต่ในส่วนหนี้สินนั้นไม่ต้องรับผิดเกินจำนวนมรดกที่ได้รับมา

2.2 ดอกเบี้ยนั้นเพิ่มขึ้นได้ทุกวัน และในเวลาที่ผิดนัด ดอกเบี้ยจะสูงขึ้นเป็นทวีคูณ จึงไม่มีใครบอกได้ว่าจะมีจำนวนเท่าไร

3. ก็ต้องตรวจดูเอกสารหลักฐานที่พ่อคุณมี ว่าไปทำสัญญากู้ยืมเงินใครเขามาบ้าง หรือไปซื้ออะไรแล้วยังชำระไม่หมดบ้าง

4.1- 4.2 คุณไปขอหมายศาลไม่ได้ ได้แต่ไปขอให้ศาลตั้งเป็นผู้จัดการมรดก เมื่อเป็นแล้วก็มีอำนาจดำเนินการได้

5.1 ทวงได้ ไม่มีกฎหมายห้าม แต่ถ้าเขาไม่ชำระ เวลาจะไปฟ้องต่อศาล ถ้าหนี้นั้นเกิน ๒,๐๐๐ บาท ก็ต้องมีหลักฐานเป็นหนังสือจึงจะฟ้องบังคับได้

5.2 ถ้าใครเขาบอกว่าพ่อคุณยืมเงินเขามา ก็ขอหลักฐานเขาดูว่ามีสัญญากู้ยืมหรือไม่ ถ้าไม่มีคุณก็อย่าไปชำระ  ถ้าเขาให้กู้ยืมจริงเขาก็ไปฟ้องศาลเอง โดยคุณไม่ต้องไปฟ้องเขาหรอก