เรียน ท่านอาจารย์มีชัย ที่เคารพ

พ่อและแม่ร่วมกันปลูกบ้าน บนที่ดินพ่อซึ่งมีเนื้อที่ 5 ไร่ ภายหลังพ่อเสียชวิต แม่เป็นผู้จัดการมรดก พ่อและแม่ มีลูก 4 คน แม่ตั้งใจจะแบ่งแยกโฉนดเป็น 5 แปลง ประกอบด้วยของลูก 4 ส่วน ของแม่ 1 ส่วน รวม 5 ส่วน รบกวนสอบถามดังนี้

1. บ้านเป็นทรัพย์สินพ่อแม่ร่วมกัน ตามกฏหมาย แม่ต้องได้ ครึ่งหนึ่ง และสว่นที่เหลือต้องแบ่งกัน 5 ส่วน ใช่หรือไม่

2.ที่ดินแปลงที่ปลูกบ้านแม่ตั้งใจจะแบ่งให้น้องคนเล็ก  น้องมีสิทธิได้บ้านด้วยเลยหรือไม่ อยากให้น้องได้บ้านจะต้องทำอย่างไร

3.หากพี่คนโตไม่ยอมให้บ้าน แต่น้องเป็นเจ้าของที่ดิน ตอนไปแบ่งแยกต้องระบุว่าที่ดินพร้อมส่งปลูกสร้างบ้าน หรือไม่ 

4.ทุกคนต้องเซ็นยินยอมยกสิ่งปลูกสร้าง หรือไม่ หากแม่กระทำแทนเองในฐานะผู้จัดการมรดกได้หรือไม่

5.การแบ่งแยกโฉนด แม่สามารถไปกระทำเอง และสามารถกำหนดชื่อลูก เช่น มีที่ 5 แปลง แปลงที่ 1 ให้นาย ก. แปลงที่ 2 ให้ นาง จ .......ได้หรือไม่

ขอแสดงความนับถืออย่างสูง

1. ถูกต้อง

2. น้องคนเล็กมีสิทธิได้บ้าน ๑ ใน ๕ ส่วน (หลังจากที่กันส่วนของแม่ออกแล้ว) อยู่แล้ว แต่การยกที่ดินให้น้องคนเล็กคนเดียวนั้น ทายาทอื่นอาจไม่ยินยอมก็ได้  ถ้าทุกคนอยากให้เขา ก็ต้องทำหนังสือกันไว้เป็นหลักฐาน

3. ถ้าบ้านปลูกอยู่บนที่ดิน แล้วไปแบ่งอย่างนั้น ก็เท่ากับเอาระเบิดฝังไว้กลางบ้าน  เพราะเมื่อไรน้องคนที่ได้ที่ดินไม่พอใจขึ้นมาก็ไล่ทุกคนให้รื้อบ้านออกไปได้

4. ถ้าลูกยังเล็ก ๆ อยู่อายุไม่ถึง ๒๐ ปี ก็ทำแทนได้ แต่ถ้าโต ๆ แล้วก็ทำแทนไม่ได้ เว้นแต่แต่ละคนจะมอบอำนาจให้

5. ทำได้ ถ้าลูกทุกคนยินยอมตามนั้น