คลื่นความถี่ เป็นคำที่ถูกประดิษฐ์ขึ้นเมื่อไม่นานมานี้และถูกนำไปใช้กันอย่างแพร่หลายในสื่อมวลชนและบทความออนไลน์ อีกทั้งยังเป็นคำศัพท์ที่ใช้ในทางกฎหมาย อย่างไรก็ตามคำนี้ไม่มีความหมายในทางวิชาการ
มาตรา 4 ในพระราชบัญญัติองค์กรจัดสรรคลื่นความถี่และกำกับการประกอบกิจการ วิทยุกระจายเสียง วิทยุโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2553 ได้ให้คำนิยามคลื่นความถี่ไว้ดังนี้
คลื่นความถี่ หมายความว่า คลื่นวิทยุหรือคลื่นแฮรตเซียน ซึ่งเป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีความถี่ต่ำกว่าสามล้านเมกะเฮิรตซ์ลงมาที่ถูกแพร่กระจายในที่ว่าง โดยปราศจากสื่อนำที่ประดิษฐ์ขึ้น
โดยนัยของคำนิยามข้างต้น คลื่นความถี่หมายถึงคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าความถี่วิทยุ ซึ่งเป็นคำที่มีความหมายชัดเจนในทางวิชาการ ดังนั้นถ้าจะให้ถูกต้องตามหลักวิชาการและสอดคล้องกับคำศัพท์ทางเทคนิคในภาษาอังกฤษ เราควรใช้คำว่า คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าความถี่วิทยุ (Radiofrequency electromagnetic wave) หรือ คลื่นวิทยุ (Radio wave) แทน คลื่นความถี่
อย่างไรก็ตามหากนำไปใช้ร่วมกับคำอื่น ความหมายของคลื่นความถี่ก็อาจจะเปลี่ยนไป ยกตัวอย่างเช่น ตารางกำหนดคลื่นความถี่ และ จัดสรรคลื่นความถี่ ซึ่งมีคำนิยามตามที่ระบุไว้ในมาตรา 4 ของพระราชบัญญัติองค์กรจัดสรรคลื่นความถี่และกำกับการประกอบกิจการวิทยุกระจายเสียง วิทยุโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2553 ดังนี้
ตารางกำหนดคลื่นความถี่ หมายความว่า การกำหนดย่านความถี่วิทยุของวิทยุกระจายเสียง วิทยุโทรทัศน์ วิทยุคมนาคม โทรคมนาคม และการอื่นเพื่อใช้งานภายใต้เงื่อนไขที่ กสทช. กำหนด
จัดสรรคลื่นความถี่ หมายความว่า การอนุญาตให้สถานีวิทยุกระจายเสียง สถานีวิทยุโทรทัศน์ หรือสถานีวิทยุคมนาคม ใช้ความถี่วิทยุหรือช่องความถี่วิทยุตามตารางกำหนดคลื่นความถี่หรือแผนความถี่วิทยุเพื่อใช้งานภายใต้เงื่อนไขที่ กสทช. กำหนด
โดยนัยของคำนิยามทั้งสอง คลื่นความถี่ในที่นี้หมายถึง ความถี่ (Frequency) หรือความถี่วิทยุ (Radiofrequency) ซึ่งเป็นคำที่มีความหมายในทางวิชาการ ดังนั้นถ้าจะให้ถูกต้องตามหลักวิชาการและสอดคล้องกับคำศัพท์ทางเทคนิคในภาษาอังกฤษ เราควรใช้คำว่า ตารางกำหนดความถี่ (Table of frequency allocations) และ จัดสรรความถี่ (Frequency assignment) แทน ตารางกำหนดคลื่นความถี่ และ จัดสรรคลื่นความถี่ ตามลำดับ
สรุปความก็คือ คำว่า คลื่นความถี่ ไม่ปรากฏอยู่ในพจนานุกรมคำศัพท์ทางเทคนิค ดังนั้นเราควรหลีกเลี่ยงการใช้คำนี้ในทุกโอกาสและทุกกรณีเพื่อไม่ให้เกิดความสับสน ในบริบทที่เกี่ยวกับวิทยุคมนาคม คำว่า คลื่น หมายถึง คลื่นวิทยุ และคำว่า ความถี่ หมายถึง ความถี่วิทยุ
ขออนุญาตเน้นยํํ้าอีกครัั้งหนึ่งว่า คำศัพท์ คลื่นความถี่ ซึ่งเป็นคำที่ไม่ถูกต้องและยังเป็นคำที่ไม่มีความหมายทางเทคนิค เพราะถ้าแปลเป็นภาษาอังกฤษตรงตัวก็จะได้คำว่า Frequency wave ซึ่งเท่าทีทราบไม่มีที่ไหนในโลกใช้กัน คำที่ดีกว่าและถูกต้องทางเทคนิคคือ คลื่นวิทยุ (Radio wave) หรือถ้าจะให้ดีและชัดเจนกว่านั้นก็คือ คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (Electromagnetic wave) หรือใช้คำขยายจำเพาะเจาะจงลงไปเป็น คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าความถี่วิทยุ (Radiofrequency electromagnetic wave)
เมื่อพิจารณาตามข้อเท็จจริง รัฐ (โดย กสทช.) มีหน้าที่จัดสรรความถี่ (ไม่ใช่จัดสรรคลื่น)
จึงเรียนมาเพื่่อให้ท่านพิจารณา ตัวกระผมไม่อยากเห็นคำว่า คลื่นความถี่ ไปปรากฏในรัฐธรรมนูญ พระราชบัญญัติหรือกฎหมายใด ๆ หรือคำให้สัมภาษณ์ของผู้มีอำนาจหน้าทีี่ เพราะจะสร้างความสับสนให้สังคม นักศึกษา และคนรุ่นใหม่ที่กำลังเจริญเติบโต หากปล่อยไว้นานไป ก็จะกลายเป็นเรื่องที่แก้ไขยาก
ด้วยความเคารพนับถือ
นายอาจณรงค์ ฐานสันโดษ
Scientist Emeritus, Health Canada
(นักวิทยาศาสตร์กิตติคุณ กระทรวงสาธารณสุขแคนาดา)
Email: artnarongwork@gmail.com
บทสัมภาษณ์: http://ostc.thaiembdc.org/13th/blog/archives/153
